Kalendarium Harcerstwa na Ziemi Koneckiej

1913 – W prywatnym gimnazjum – pensji p. Cecylii Juszczakiewiczowej w Końskich powstała pierwsza żeńska drużyna skautowa. Jej założycielką i opiekunką była nauczycielka Wiktoria Czarniecka. Drużyna istniała do końca roku szkolnego 1928/1929.


1915 – W Męskim Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Końskich nauczyciel Wacław Ziembiński założył drużynę im. Tadeusza Kościuszki. Później jej drużynowym został Tadeusz Królikiewicz.

1918 – Odbywający się w dniach 1-2 listopada Zjazd w Lublinie utworzył Związek Harcerstwa Polskiego na terenie całej Polski. Odtąd wszystkie drużyny na ziemi koneckiej stały się drużynami harcerskimi.

1920 – Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej 7 lipca Naczelnictwo ZHP wydało rozkaz wzywający harcerzy do służby wojskowej. W odpowiedzi na powyższy rozkaz z Końskich do Wojska Polskiego zgłosiło się 80 harcerzy. Ochotników podzielono na dwie grupy:

Pierwsza 40-osobowa grupa walczyła w różnych jednostkach przeciw bolszewikom. Pod Radzyminem zginął Józef Grot – absolwent gimnazjum.
Druga 40-osobowa grupa walczyła w II Powstaniu Śląskim pod dowództwem ppor. Wacława Ziembińskiego.
Z pozostałych harcerzy w gimnazjum utworzono II Konecką Drużynę Harcerzy im. Romualda Traugutta.
W czasie trwania wojny polsko-bolszewickiej drużyny gimnazjalne w Końskich nie prowadziły działalności harcerskiej.

1926 – 14 grudnia po sześcioletniej przerwie w Gimnazjum Państwowym im. św. Stanisława Kostki w Końskich wznowiła swą działalność I Konecka Drużyna Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki. Drużynę zorganizował i jej opiekunem był nauczyciel Bronisław Mikrut, a drużynowym został Józef Zawidzki.

1927 – W marcu zorganizowano Koło Przyjaciół Harcerstwa. Początkowo Koło opiekowało się tylko drużynami gimnazjalnymi, lecz później roztoczyło opiekę nad wszystkimi drużynami koneckimi. Przewodniczącym koła został wybrany Wacław Ziembiński, a jego zastępcą – dyrektor gimnazjum Józef Lambert.

1927 – W marcu zorganizowano Koło Przyjaciół Harcerstwa. Początkowo Koło opiekowało się tylko drużynami gimnazjalnymi, lecz później roztoczyło opiekę nad wszystkimi drużynami koneckimi. Przewodniczącym koła został wybrany Wacław Ziembiński, a jego zastępcą – dyrektor gimnazjum Józef Lambert.

W kwietniu w Gimnazjum Państwowym im. św. Stanisława Kostki w Końskich wznowiła działalność II Konecka Drużyna Harcerzy im. Romualda Traugutta. Opiekunem drużyny został nauczyciel Tadeusz Mierzanowski, a drużynowym – Juliusz Kubiak. Drużyna istniała do wybuchu wojny w 1939 r.
We wrześniu w Szkole Powszechnej nr 2 w Końskich powstała I Drużyna Harcerek im. Emilii Plater. Drużynę tę założyła i opiekowała się nią nauczycielka Janina Baczyńska, a drużynową była Leokadia Borowiecka.
W Szkole Powszechnej nr 1 w Końskich powstała III Drużyna Harcerzy im. ks. Józefa Poniatowskiego. Pierwszym opiekunem drużyny był kierownik szkoły Emil Proskurnicki, a drużynowym Szczepan Ziomek.

1928 – W styczniu w Szkole Powszechnej nr 2 w Końskich powstała IV Drużyna Harcerzy im. Henryka Dąbrowskiego. Pierwszym opiekunem także tej drużyny był kierownik szkoły Emil Proskurnicki, a drużynowym mianowano Stanisława Franaszczyka.
1 listopada powstał hufiec w Opocznie. Istniejące cztery koneckie drużyny zostały przydzielone do nowopowstałego hufca.
W tym samym miesiącu do Końskich przybyli phm. Władysław Domański – Zastępca Komendanta Chorągwi Radomskiej oraz Komendant Hufca Harcerzy w Opocznie i przeprowadzili wizytację drużyn.
1 grudnia po wizytacji Komenda Chorągwi w Radomiu zdecydowała się utworzyć Hufiec Harcerzy w Końskich. Funkcję Komendanta Hufca objął nauczyciel Harcerz Rzeczypospolitej Bronisław Mikrut.

1929 – W dniach 12-13 lipca 45 przedstawicieli Hufca Końskie wzięło udział w II Narodowym Zlocie Harcerzy w Poznaniu.
We wrześniu przy Szkole Powszechnej w Niekłaniu Wielkim powstała Drużyna Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki, założona przez nauczyciela Michała Nowińskiego, który został także jej opiekunem i drużynowym.
15 grudnia w Gimnazjum Państwowym im. św. Stanisława Kostki w Końskich została zorganizowana III Drużyna Harcerek im. Królowej Jadwigi. Opiekunką drużyny była nauczycielka Zofia Lorentzówna, a drużynową Zofia Rejecka.

1930 – 20-27 czerwca Komenda Hufca Harcerzy w Końskich zorganizowała „Tydzień Harcerski”. W czasie jego trwania harcerstwo prezentowało mieszkańcom Końskich wiele imprez i pokazów.
We wrześniu siedziba Komendy Harcerek Chorągwi Kielecko-Radomskiej została przeniesiona do Końskich – do mieszkania komendantki Chorągwi hm. Józefiny Łapińskiej.
W tym samym miesiącu powstał w Końskich Hufiec Harcerek. Jego pierwszą komendantką została nauczycielka hm. Ewa Grodecka.
W Seminarium Nauczycielskim powstała II Drużyna Harcerek im. Marii Curie-Skłodowskiej.

1933 – 10-24 lipca 30 harcerek i 47 harcerzy z koneckich hufców wzięło udział Jubileuszowym Narodowym Zlocie Harcerstwa Polskiego w Spale.

1938 – 13 marca przy Komendzie Hufca Harcerzy w Końskich powstał Harcerski Klub Sportowy. Prezesem klubu został wybrany phm. Jan Wypiórkiewicz.

1939 1945 – W latach II wojny światowej harcerki i harcerze z Końskich walczyli z wrogiem w różnych organizacjach i na różnych frontach. Poległo w walce, zginęło w czasie działań wojennych, lub zostało zamordowanych 57 harcerek i harcerzy.

1943 – 20 sierpnia zakończył swoją działalność Hufiec Harcerek. Jego komendantką była wtedy phm. Irena Mydlarz, która po wojnie została na emigracji, gdzie na terenie Niemiec Zachodnich zaczęła organizować drużyny harcerek, a w latach 1945-1950 pełniła funkcję Głównej Komendantki Harcerek (zm. w 1975 r. w Londynie).

1945 – 8 marca Feliks Spiechowicz zorganizował i prowadził w Rogowie 7 Drużynę Harcerzy im. Władysława Łokietka. Opiekunem drużyny był kierownik Szkoły Powszechnej w Rogowie Stanisław Jaworski.
Również w marcu Józef Lempke zorganizował i poprowadził w Przedborzu 10 Drużynę Harcerzy im. Kazimierza Wielkiego.
9 kwietnia w Szkole Podstawowej nr 1 w Końskich 3 Drużynę Harcerzy im. Stefana Batorego zorganizował i był jej pierwszym drużynowym Bogusław Musiał, pierwszym opiekunem zaś nauczyciel Baj (imię nieznane).
12 czerwca 4 Drużynę Harcerzy im. Zawiszy Czarnego w Szkole Podstawowej nr 2 w Końskich założył Bogusław Musiałek, opiekunem drużyny był nauczyciel phm. Wacław Bielobradek.
15 kwietnia w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym powstała 1 Drużyna Harcerzy im. Księcia Józefa Poniatowskiego. Drużynę zorganizował i był jej pierwszym drużynowym Czesław Gasiński, a opiekunem drużyny był najpierw ks. Władysław Michałkowski, a potem Karol Korderski. Drużyna istniała do końca roku szkolnego 1949.

W maju w tej samej szkole wznowiła działalność 3 Drużyna Harcerek im. Królowej Jadwigi. Drużynową była Halina Sokalska, a drużyną opiekowała się nauczycielka Stanisława Zmysłowska.
W czerwcu w Gimnazjum Kupieckim w Końskich powstały dwie drużyny. 6 Drużynę Harcerzy im. Bolesława Chrobrego założył i został jej drużynowym Witold Ferdyn, opiekunem drużyny był Stanisław Kucharski, natomiast drużynę harcerek założyła i była jej drużynową Jadwiga Barańska.
Na początku roku szkolnego w Szkołach Podstawowych nr 1 i 2 reaktywowano drużyny harcerek.
W tym samym okresie swoją działalność wznowił Hufiec Harcerek (jego komendantką została Janina Kołodziejczyk) oraz Hufiec Harcerzy (komendantem został mianowany phm. Kazimierz Stępień), który należał wtedy do Chorągwi Łódzkiej.

1946 – 10 lutego 33 harcerzy złożyło przyrzeczenie w obecności Komendanta Łódzkiej Chorągwi Harcerzy – hm. Mieczysława Łętowskiego. W tym dniu Harcerz Orli Janusz Pawelec został mianowany Komendantem Hufca Harcerzy w Końskich.
We wrześniu władze miasta przekazały w użytkowanie harcerzom część parku z budynkiem zwanym „Domkiem Wnuczętów”. W budynku tym komenda hufca miała swą siedzibę do 1950 r.

1947 – 8 stycznia komendy hufców harcerek i harcerzy zorganizowały „Opłatek harcerski” z udziałem młodzieży harcerskiej i jej rodziców. Podczas spotkania ponownie powstało Koło Przyjaciół Harcerstwa. Przewodniczącym Koła został wybrany Stanisław Klusek.
21 czerwca odbył się w Końskich pierwszy po wojnie zlot harcerzy ziemi koneckiej.
29 czerwca reprezentacja Hufca Harcerzy w Końskich wzięła w Łodzi udział w Jubileuszowym Zlocie Chorągwi Łódzkiej.
Na początku roku szkolnego w Szkole Podstawowej nr 3 w Końskich powstała 9 Drużyna Harcerzy. Drużynowym został mianowany Zbigniew Rażnikiewicz. Drużyny zuchów powstały w: – SP nr 1 – drużynową była Danuta Popiołkiewicz, – SP nr 3 – drużynową była Hanna Swat.
W październiku przy Komendzie Hufca Harcerzy w Końskich powstała drużyna radiofonizacyjna. Drużynę tę zorganizował i prowadził Roman Brzozowicz. Drużyna wykonywała we wsiach instalacje radiofonizacyjne i nagłaśnianie imprez w terenie.
W tym roku powstały także:
Drużyny harcerek w:

·         Pile – drużynową była Amelia Natorska,

·         Czarnej – drużynową była Jolanta Nowak,

·         Rogowie – drużynową była Barbara Jarosińska

oraz drużyny harcerzy w:
Rzucowie, Pile, Mroczkowie, Niekłaniu, Odrowążu, Radoszycach i Czermnie.

1948 – w styczniu powstała 9 Drużyna Harcerek przy Liceum Pedagogicznym w Końskich. Drużynową została mianowana Barbara Kamoda.
27 marca w Związku Harcerstwa Polskiego rozpoczęto realizację akcji programowej pod nazwą „Harcerska Służba Polsce”. W Komendzie Hufca Harcerzy w Końskich koordynatorami działań byli:

Kondyjowska – kultura i oświata,

Juliusz Włodarczyk – las i pole,

Maciej Ślusarczyk – odbudowa kraju,

Marian Cholewiński – służba dziecku

6 czerwca Hufiec Harcerzy otrzymał sztandar ufundowany przez Koło Przyjaciół Harcerstwa. Po likwidacji Harcerstwa sztandar znalazł się w Zarządzie Powiatowym Związku Młodzieży Polskiej i tam został zniszczony. Do dnia dzisiejszego zachował się jedynie mały fragment sztandaru. Zszyty został w kształt proporca. Odnaleziony został na początku XXI w. przez harcerzy 5 KDH.

1949 – 20 kwietnia nastąpiło połączenie koneckich hufców harcerek i harcerzy w jeden hufiec Związku Harcerstwa Polskiego i tak jest do dzisiaj. Komendantem hufca został mianowany phm. Kazimierz Słowik.
W czerwcu pod koniec roku szkolnego rozpoczęto proces likwidacji ZHP, na konecczyźnie zawieszono działalność drużyn harcerskich w szkołach średnich.

1950 – we wrześniu w szkołach podstawowych zaczęto organizować drużyny Organizacji Harcerskiej wzorowanej na pionierach Związku Radzieckiego. Nową organizacją kierował Wydział Szkolno – Harcerski w Zarządzie Powiatowym Związku Młodzieży Polskiej. Związek Harcerstwa Polskiego przestał istnieć.

1956 – 8 – 10 grudnia Kurs Komendantów powiatowych Organizacji Harcerskiej zamienił się w Krajową Naradę Działaczy Harcerskich. W czasie narady podjęto uchwałę o reaktywowaniu Związku Harcerstwa Polskiego. Delegatem z Końskich na naradzie był Alfred Wiktorowski.
12 grudnia w Zarządzie Powiatowym ZMP odbyła się narada na temat reaktywowania harcerstwa na ziemi koneckiej. Chęć pracy w nowej Komendzie hufca wyrazili m.in. Roman Brzozowicz, Maciej Firkowski, Witold Zapała, Alfred Wiktorowski i Wacław Bielobradek.

1957 – 31 stycznia komendant Chorągwi ZHP w Kielcach mianował Alfreda Wiktorowskiego komendantem Hufca ZHP w Końskich.

1959 – w maju Hufiec ZHP w Końskich zorganizował po raz pierwszy rajd, który odbywa się co roku do dziś dzień i obecnie nosi nazwę „Rajd Szlakiem Walk Paryzanckich”

1960 – komenda koneckiego Hufca ZHP w składzie: phm. W. Bielobradek, phm. K. Stępień, M. Fornal, hm. A. Wiktorowski, B. Zimnoch, podjęła uchwałę o prowadzeniu akcji „Miraż” – tak nazwano budowę ośrodka harcerskiego w Sielpi. W budowie pomagało harcerzom społeczeństwo konecczyzny i Wojsko Polskie.

1964 – 13 lutego Konferencja Sprawozdawczo-Wyborcza po raz pierwszy dokonała samodzielnego wyboru komendanta hufca. Komendantem został wybrany hm. Alfred Wiktorowski. Komendant Chorągwi Kieleckiej rozkazem z dnia 1 maja 1964 r. wybór ten zatwierdził.
21 czerwca odbył się zlot Hufca ZHP Końskie. Podczas uroczystości hufiec otrzymał sztandar ufundowany przez ZBoWiD – o tamtej pory patronem hufca są Partyzanci Ziemi Koneckiej.

1969 – 23 lipca sztandar Hufca ZHP Końskie został w Chęcinach odznaczony Krzyżem Za Zasługi dla ZHP.

1973 – Rada Naczelna ZHP przyjęła program działania dla drużyn harcerskich w szkołach średnich. Drużyny działały w federacji z innymi organizacjami młodzieżowymi (harcerstwo nie było organizacją samodzielną). Harcerkom i harcerzom zmieniono umundurowanie i program działania. Zmieniono też nazwę na drużyny Harcerskiej Służby Polsce Socjalistycznej.

1980 – 11 listopada przy Komendzie Hufca ZHP w Końskich powstał Krąg Seniora „Partyzant”. Pierwszym przewodniczącym Kręgu został wybrany hm. Roman Brzozowicz.

1981 – 11 marca komendantem Hufca ZHP Końskie został wybrany przez Radę Hufca hm. Waldemar Szkatuła.

1982 – 20 października w parku miejskim w Końskich nastąpiło odsłonięcie pomnika poświęconego harcerkom i harcerzom poległym lub zamordowanym w czasie II wojny światowej w latach 1939-1945.Głównym inicjatorem i organizatorem tego przedsięwzięcia był hm. Roman Brzozowicz.

1983 – 1-2 czerwca odbył się pierwszy zjazd harcerek i harcerzy pełniących służbę przed wojną i w pierwszych latach po wojnie. W czasie zjazdu przyjęto do Kręgu Seniora „Partyzant” grupę byłych harcerek i harcerzy zamieszkałych w różnych miejscowościach Polski. Krąg „Partyzant” powiększył teren działania i organizuje spotkania każdego roku.
We wrześniu przy Komendzie Hufca ZHP w Końskich pod kierownictwem phm. Tomasza Partyki powstał Klub Lotniarski. Klub posiadał 4 lotnie i 2 motolotnie i w ciągu kilkuletniej działalności odniósł kilka znaczących sukcesów.

1988 – 27-29 maja z okazji 75-lecia Harcerstwa na Ziemi Koneckiej został w Sielpi zorganizowany zlot Hufca ZHP Końskie. Uczestnikami zlotu byli m.in. seniorzy z Kielc, Włoszczowy i Końskich.

1989 – 15 grudnia po rezygnacji hm. Waldemara Szkatuły z funkcji Komendanta Rada Hufca wybrała phm. Michała Cichockiego Komendantem Hufca.

1991 – 22 czerwca Zjazd Hufca wybrał hm. Barbarę Kowalewską Komendantką Hufca ZHP Końskie.

1992 – 20 czerwca w I Liceum Ogólnokształcącym w Końskich odbyło się odsłonięcie i poświęcenie tablic ku czci poległych i pomordowanych w czasie minionych wojen nauczycieli i uczniów tej szkoły, w tym także wielu harcerzy.

1995 – w lipcu odbył się Światowy Zlot Harcerstwa Polskiego w Zegrzu. Z Hufca Końskie w zlocie uczestniczyli:

32 KDH „Lamus” im. hm. Tomasza Ferdyna,

9 KDH z Modliszewic,

9 osobowa delegacja z Kręgu Seniora „Partyzant”.

1996 – w lipcu odbył się w Szczekocinach zlot Chorągwi Kieleckiej. Z koneckiego hufca na zlocie uczestniczyły drużyny:

32 KDH „Lamus” im. hm. Tomasza Ferdyna,

Gromada Zuchów przy Szkole Podstawowej w Kamiennej Woli,

Czteroosobowa delegacja z Kręgu Seniora „Partyzant”.

1997 – 22 lutego w Dniu Myśli Braterskiej spotkały się harcerki i harcerze na uroczystej zbiórce w Szkole Podstawowej nr 1 w Końskich. W zbiórce wzięli też udział: Komendant Chorągwi Kieleckiej hm. Stefan Kalinowski, władze Hufca Końskie i instruktorzy z Kręgu Seniora „Partyzant”. Drugim powodem spotkania było 70. rocznica Harcerstwa w tej szkole. W czasie uroczystości hm. Roman Brzozowicz został odznaczony Złotym Krzyżem Za zasługi dla ZHP. Druh Brzozowicz był jednym z pierwszych harcerzy w tej szkole.

8 listopada Zjazd Hufca ZHP Końskie wybrał Komendantem Hufca phm. Pawła Kulawiaka.

1998 – 28 maja odbył się Zlot Hufca ZHP Końskie z okazji 85. rocznicy Harcerstwa na Ziemi Koneckiej.

1999 – 12 lutego odbył się Nadzwyczajny Zjazd Hufca ZHP Końskie. Na zjeździe wybrano hm. Waldemara Szkatułę Komendantem Hufca.

2000 – 2 marca koneccy harcerze otworzyli samodzielnie wyremontowany Dom Harcerza przy ul. Robotniczej w Końskich. Obecnie mieści się w nim biuro Komendy Hufca. W budynku znajdują się także harcówki drużyn, świetlica środowiskowa, kuchnia z zapleczem. Inicjatorem przejęcia i remontu budynku był hm. Waldemar Szkatuła, a głównym budowniczym hm. Mirosław Salata.

W lipcu odbył się w Gnieźnie Zlot Związku Harcerstwa Polskiego. W zlocie uczestniczyli koneccy harcerze i harcerki, m.in. 40 osobowa delegacja z Koneckiego Szczepu Harcerskiego „Lamus” im. hm Tomasza Ferdyna oraz instruktorzy z Kręgu Seniora „Partyzant”. 

2007 – w lipcu odbył się w Kielcach Zlot Harcerstwa Polskiego. W zlocie uczestniczyła delegacja Hufca Końskie złożona z harcerzy z 5 KDH „Feniks” im. ppor. Waldemara Szwieca „Robota”, Szczepu Harcerskiego „Lamus” im. hm Tomasza Ferdyna oraz instruktorzy z Kręgu Seniora „Partyzant”. 


Kalendarium z lat 1913-2007 zebrał, opracował i udostępnił hm. Jan Polak.
Opracowanie  uzupełnił i poprawił hm. Marek Jedynak.